Asekuracja linowa należy do grupy stałych systemów chroniących przed upadkiem z wysokości, która charakteryzuje się trwałym połączeniem z konstrukcją nośną budowli i stanowi jej integralną część. Zakłada się przy tym, że ich użytkowanie będzie odbywało się przez długi okres czasu, często zbliżony do czasu eksploatacji budynku. Systemy asekuracji zapewniają ciągłość zabezpieczenia pracy na wysokości na całej swojej długości, dlatego projektowane są wszędzie tam, gdzie musimy zapewnić swobodne przemieszczanie się użytkowników. Na ogromną funkcjonalność systemu składa się również fakt możliwości jednoczesnej asekuracji kilku osób. W dalszej części artykułu opiszemy dokładnie charakterystykę różnych systemów oraz miejsca i sytuacje, kiedy należy je stosować.
Asekuracja linowa- rodzaje
Podstawowa klasyfikacja systemów asekuracyjnych uwzględnia dwie główne kategorie. Łączą je wspólne elementy konstrukcji oraz założenia ale podstawowe różnice w budowie oraz charakterystyce opiszemy poniżej:
Asekuracja linowa pozioma
Głównym zadaniem poziomych systemów asekuracji linowej jest zabezpieczenie przed upadkiem z wysokości podczas poruszania się w płaszczyźnie poziomej lub o małym spadku. Uniwersalność tego typu systemów i możliwość mocowania do różnych elementów nośnych pozwala na stosowanie ich w miejscach trudno dostępnych, jak na przykład na pomostach kolejowych na potrzeby prac przy eksploatacji taboru kolejowego, przy serwisie cystern oraz naczep ciężarowych, zabezpieczeniu elektrowciągów, budowie przęseł mostowych czy choćby prac przy instalacjach na dachu (instalacja fotowoltaiczna, świetliki dachowe itp.). Do zabezpieczenia specjalistycznych robót stosuje się systemy podwieszane z urządzeniami samohamownymi, znajdujące się podczas pracy ponad użytkownikiem. Sposób montażu zależny jest od rodzaju ustroju nośnego i materiału, z którego jest wykonany. W dzisiejszym świecie nie ma najmniejszego problemu z montażem systemów asekuracyjnych do każdej powierzchni, która spełnia warunki nośności. Przeszkodą nie są nawet warstwy izolacyjne, które mogą pokrywać konstrukcję. Lina asekuracyjna często narażona jest na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych i środowiskowych. Wykonanie jej ze stali kwasoodpornej wysokiej jakości zapewnia długoletnią trwałość i bezproblemową eksploatację.
Konstrukcję dla liny tworzą punkty początkowe, końcowe oraz punkty pośrednie stosowane przy większych rozpiętościach systemu. W przypadku zastosowania takich uchwytów pośrednich mówimy o systemie wieloprzęsłowym. Na słupkach skrajnych znajdują się odpowiednio napinacz oraz zaczep, które odpowiedzialne są za utrzymanie odpowiedniego naciągu liny. Dodatkowo projekt takiego systemu może przewidywać dowolną zmianę kierunku prowadzenia liny z zachowaniem ciągłości dzięki zastosowaniu specjalnych plakietek zakrętowych. Zależnie od rodzaju projektu i wymagań technicznych można również stosować amortyzator zewnętrzny lub zintegrowany ze skrajnym punktem kotwiczenia.
Asekuracja linowa pionowa
Głównym zadaniem pionowych systemów asekuracji jest powstrzymanie spadania. Stosuje się je wszędzie gdzie mamy do czynienia z ruchem pionowym zagrożonym upadkiem z wysokości. Najczęstszym miejscem, gdzie projektuje się tego typu zabezpieczenia są drabiny pionowe. Ich podstawowym elementem jest prowadnica wykonana z liny stalowej lub szyny. W naszym artykule skupimy się na tym pierwszym typie.
Podobnie jak w systemach poziomych za naciąg i utrzymanie liny odpowiadają skrajne punkty kotwiczące wyposażone w odpowiednio napinacz i amortyzator oraz uchwyty pośrednie, jeśli długość systemu wymaga ich stosowania. Bardzo ważnym elementem zabezpieczenia pionowego jest wózek lub suwak. Instalowany jest na prowadnicy z liny stalowej i to właśnie do tego elementu przyłącza się pracownik. Wózek może przemieszczać się w górę prowadnicy oraz, z niewielką prędkością, w dół. W ten sposób podąża za pracownikiem zarówno podczas wspinania się w pionowym ciągu komunikacyjnym jak i podczas wolnego schodzenia. Wózek lub suwak ma na celu bezpośrednie powstrzymanie ewentualnego upadku. Podczas spadania (szybki ruch w dół), urządzenie blokuje się na prowadnicy zabezpieczając użytkownika przed spadkiem. Jednocześnie ograniczana jest siła hamowania tak, aby nie była większa niż 6kN. Taka charakterystyka pracy powoduje, że pionowe systemy asekuracji linowej nie są zaliczane do urządzeń kotwiczących (w przeciwieństwie do systemów poziomych), lecz do grupy urządzeń łącząco-amortyzujących, które mają funkcję amortyzacji upadku. Systemy pionowe podlegają normie EN353-1