Szynowy system asekuracji wpisuje się w ogólny trend zagadnień i rozwiązań z dziedziny bezpieczeństwa pracy, które są bardzo prężnie rozwijane. Do zwiększenia bezpieczeństwa przyczynia się zarówno nowa technologia jak i praca nad podnoszeniem świadomości zarówno pracodawców jak i pracowników. Jednym z tematów, który zasługuje na szczególną uwagę jest ochrona przed upadkiem z wysokości. Efektywnym sposobem zabezpieczenia tego zakresu jest zastosowanie stałych urządzeń umożliwiających połączenie z zestawem środków ochrony osobistej. Popularnym przedstawicielem tej grupy urządzeń jest szynowy system asekuracji.
Stałe urządzenia chroniące przed upadkiem z wysokości
Na wstępie należy nadmienić, że każdy stały system asekuracji wyróżnia się trwałym mocowaniem do konstrukcji budowli. Stanowi on integralną jej część a okres eksploatacji szacuje się na długi czas, często porównywalny z czasem użytkowania samego obiektu. Obecnie mamy przyjętą podstawową klasyfikację systemów chroniących przed upadkiem z wysokości. Możemy wyróżnić: punktowe urządzenia kotwiczące, poziome systemy kotwiczące oraz pionowe systemy powstrzymujące spadanie. Przy doborze rodzaju zabezpieczeń należy skorzystać z porad firm, które profesjonalnie zajmują się realizacją asekuracji przed upadkiem z wysokości. Różnice pomiędzy poszczególnymi typami takich urządzeń przedstawiliśmy w poprzednich publikacjach. W tym artykule chcemy przybliżyć rozwiązania szynowe, które mogą być wykorzystane zarówno w urządzeniach pionowych oraz poziomych.
Szynowy system asekuracji- charakterystyka
Wszędzie tam gdzie występuje ryzyko upadku z wysokości, a zależy nam na swobodzie poruszania się po danej strefie, idealnym rozwiązaniem może okazać się szynowy system asekuracji. Z racji swojej budowy pozwala on na zachowanie ciągłości asekuracji na całej swojej rozpiętości. Zapewnienie bezpiecznego przemieszczania się podczas wykonywania różnych prac bezpośrednio przekłada się na czas i jakość ich realizacji. Charakterystycznym elementem budowy takiego systemu jest prowadnica wykonana ze sztywnej szyny. Odcinki szyny połączone są ze sobą oraz z konstrukcją stałą tworząc nieprzerwany ciąg. Możliwe jest dopasowanie biegu systemu do otoczenia poprzez odpowiednie zaplanowanie odcinków prostoliniowych oraz zakrętowych. Bezpośrednio za bezpieczeństwo użytkownika odpowiedzialny jest wózek (bądź suwak), stanowiący ruchomy punkt kotwiczenia dla indywidualnych środków ochrony. W systemach różnych producentów mogą występować takie elementy w formie przymocowanej do prowadnicy bądź odpinanej przez użytkowników po zakończonej pracy. Inną przesłanką do wyboru takiego systemu asekuracji może być potrzeba skrócenia drogi spadania. Zastosowanie sztywnej prowadnicy redukuje ugięcie całego systemu podczas upadku, zmniejszając tym samym wymaganą przestrzeń wolną.
Stałe poziome systemy asekuracji szynowej – rodzaj i zastosowanie
Jak już wcześniej sygnalizowaliśmy systemy wykorzystujące prowadnicę sztywną mogą być stosowane w wielu typach zabezpieczeń. Bardzo częstym miejscem zagrożonym upadkiem z wysokości jest drabina pionowa. Najskuteczniejszym sposobem zapewnienia bezpiecznego użytkowania takiego elementu jest zaprojektowanie szynowych urządzeń asekuracji pionowej. Tego typu konstrukcje mają na celu powstrzymanie spadania. Oczywistym jest fakt, że zapewnienie ciągłości asekuracji oraz skrócenie drogi spadania jest kluczowym kryterium przy planowaniu zabezpieczeń drabin. Bardzo ważnym elementem budowy systemu pionowego jest wózek (lub suwak).
Podczas pracy porusza się bez przeszkód w górę szyny oraz w dół z niewielką prędkością. W ten sposób podąża za pracownikiem na całej wysokości drabiny, zarówno podczas wspinania się jak i powolnego zejścia. W przypadku, gdy użytkownik zacznie spadać (szybki ruch w dół), urządzenie blokuje się na prowadnicy i zatrzymuje spadanie. Podczas blokowania ogranicza również siłę hamowania, tak aby nie była większa niż 6kN. Taki sposób działania klasyfikuje pionowy system asekuracji szynowej do grupy urządzeń łącząco-amortyzujących. Opisuje je norma EN353-1.
Rozwiązania wykorzystujące sztywną prowadnicę znajdują zastosowanie również w systemach poziomych, które montowane są najczęściej na dachach obiektów budowlanych. Każda taka powierzchnia, która nie posiada attyki o wysokości przynajmniej 1,5m powinna być zabezpieczona przed upadkiem z wysokości. Systemy asekuracji szynowej są świetną alternatywą dla np. montażu barierek ochronnych. Obecne rozwiązania montażowe pozwalają na mocowanie do praktycznie każdego pokrycia dachu, jak również do konstrukcji pionowych (np. żaluzje stalowe, słupy itp). Szeroki zakres stosowania, możliwość użytkowania przez kilka osób jednocześnie oraz krótka droga realnego spadania stanowią bardzo mocne argumenty na etapie projektowania. Systemy asekuracji szynowych zaliczane są do grupy urządzeń kotwiczących opisanych przez normę EN795-typ D.